Kolory miodu - czyli jak rozróżnić gatunki miodów

0
Kolory miodu - czyli jak rozróżnić gatunki miodów

Kolory miodu - czyli jak rozróżnić gatunki miodów

Wiadomo, że miody różnią się kolorami, w zależności od gatunku. Ale już mniej oczywista jest przyczyna tej różnicy, zwłaszcza, że czasem kolory miodu, wydają się być pozbawione logiki. Dlaczego, miód z biało kwitnącej gryki jest prawie czarny, a miód z żółtego rzepaku, po skrystalizowaniu jest niemal idealnie biały? Z tego artykułu nie tylko dowiesz się, jaka jest tego przyczyna, ale też poznasz znaczenie różnic w kolorach miodu. Dzięki temu po samej barwie pszczelego specjału, będziesz w stanie choć w przybliżeniu ocenić jego pochodzenie i właściwości. Przydatna wiedza, prawda? To zaczynamy.

Skąd się biorą kolory miodu?

Kolory miodu nie odpowiadają barwom kwiatów, z których został zebrany. Przykład miodu gryczanego i rzepakowego, wspomniany powyżej, doskonale to obrazuje. Kolory miodu odpowiadają za to barwom nektarów wydzielanych przez kwiaty. Wszak białe kwiaty mogą wydzielać ciemny nektar. No właśnie ciemny, ale nie czarny. Miód to taki zintensyfikowany nektar, również jeśli idzie o barwę. Pszczoły tworząc miód odparowują wodę z nektaru, zagęszczając go. W ten sposób z dość ciemnego nektaru gryki, powstaje czarno-bordowy miód gryczany. Jest tu jeszcze jedna ciekawostka: kolory miodu zmieniają się w trakcie procesu krystalizacji. Miód skrystalizowany (krupiec) zawsze będzie nieco jaśniejszy niż miód płynny (patoka). Tak więc wspomniany miód gryczany, po krystalizacji nie będzie już bordowo-czarny, a co najwyżej ciemno brązowy. 

Miód ciemny i miód jasny - co mówią nam kolory miodu?

Ogólnie rzecz ujmując kolory miodu informują nas o terminie zbioru miodu. I nie chodzi tu o moment w którym pszczelarz wyjął miód z ula, ale o czas w którym zebrały go pszczoły. Zasadniczo miody jasne to te wczesne odmiany, zbierane w maju i czerwcu, ciemniejsze są miody lipcowe, a najciemniejsze te zbierane w sierpniu i we wrześniu. Jest to trochę uproszczenie, ale co do zasady śmiało można uznać to twierdzenie. Warto tu wspomnieć o dwóch ciekawych wyjątkach. Najwcześniejszy i najpóźniejszy z naszych miodów pod względem koloru i cech fizycznych są do siebie bliźniaczo podobne: miód mniszkowy, zbierany w maju i miód nawłociowy zbierany w końcu września, są niemal podobnie żółciutkie. W obu przypadkach kolory miodu po krystalizacji odpowiadają barwie kwiatów. Ale co najciekawsze oba zachowują niemal identyczną masłowatą konsystencję. Pomijając te dwa wyraźne wyjątki reszta teorii z grubsza się zgadza, co obrazuje poniższa tabele.

Kolory miodu od jasnych do najciemniejszych

Poniżej zestawienie rozkładu miodowych kolorów w naszej pasiece. Dla ogólnego obrazu dodałem do tego zestawienia dwa miody, których nie pozyskujemy u nas na Warmii i nie mamy ich w ofercie naszego sklepiku. Mowa o miodzie akacjowym i spadziowym. 

Odcień

Gatunek miodu

Barwa krupca*

Okres zbioru

Miody bardzo jasne

rzepakowy

biało-kremowa

maj

akacjowy**

słomkowa

maj/czerwiec

mniszkowy 

żółta

kwiecień/maj


Miody o ciemniejszym zabarwieniu

faceliowy

kremowo-żółta

czerwiec

leśny

szaro-żółta

czerwiec

nawłociowy 

żółta

sierpień/wrzesień

lipowy

słomkowo-żółta

czerwiec/lipiec 

nostrzykowy

szaro-żółta

lipiec

Miody bardzo ciemne

wrzosowy

ruda

sierpień/wrzesień

spadziowy**

ciemno zielona

sierpień/wrzesień

gryczany***

ciemno brązowa

lipiec/sierpień***

 

* krupiec - miód skrystalizowany.

** miód którego nie zbieramy na Warmii

*** warto zauważyć, że historycznie na Warmii gryka była wysiewana o cały miesiąc później niż teraz. Zatem kiedyś jej kwitnienie przypadało na sierpień i wrzesień, co dobrze wpasowuje grykę w teorię o późnych zbiorach ciemnych miodów. 

Co wpływa na zmianę koloru miodu odmianowego?

Natura to nie matematyka. Bywa tak, że wynik naszego planowania nie zgadza się z oczekiwaniami. Zdarzało się już, że pszczoły wywiezione na rzepak zniosły ewidentnie żółtawy miód,  albo te stojące w polu facelii, zamiast jasnego przyniosły miód o lekko brązowym kolorze. Dlaczego tak się dzieje? Otóż pszczoły rzadko kiedy da się namówić na zbieranie nektaru tylko jednego gatunku roślin. Miód odmianowy określamy nazwą przeważającego nektaru. No właśnie. Przeważającego, ale nie jedynego. Pozostałe “dodatki” są w stanie znacząco wpłynąć nie tylko na barwę ale i smak miodu odmianowego. Dobrym tego przykładem jest miód lipowy. Nektary lipy są bardzo jasne, jednak nawet w naszej tabelce miód lipowy znalazł się w kategorii miodów o ciemniejszym zabarwieniu. To wszystko dlatego, że praktycznie niemożliwością jest pozyskanie czystego miodu lipowego. Na początku lipca w dzikich ostępach Warmii, kwitnie tyle roślin, którymi interesują się nasze pszczoły, że nawet obficie nektaruje lipa nie jest w stanie przyciągnąć całej ich uwagi. 

Kolory miodu a jego właściwości

Zwykło się mówić, że im ciemniejszy miód tym bardziej wartościowy. To duże uproszczenie, ale coś w nim jest. Miody jasne mają zazwyczaj dość konkretnie sprecyzowane działanie. Wiadomo: miód rzepakowy - na serce a faceliowy - na żołądek. Z ciemnymi miodami sprawa robi się bardziej złożona. Ich skład jest bogatszy, a spektrum działania szersze, przy czym trudniej wskazać to jedno główne przeznaczenie. Dobrym tego przykładem jest miód gryczany, który jak i miód rzepakowy, wpływa na poprawę pracy mięśnia sercowego. Przy czym miód gryczany działa też przeciwzakrzepowo, poprawia drożność naczyń krwionośnych, a tym samym wspiera pracę całego układu krwionośnego. Posiada też szereg innych właściwości, ale to już zupełnie inny temat. Zatem kolor miodu świadczy nie tyle o wartości odmiany, ile o zakresie prozdrowotnych właściwości, które z reguły są szersze w przypadku miodów ciemnych. 

Kolory miodu a smak

Ciemne miody z reguły są też bardziej zdecydowane w smaku. Znów miód gryczany jest tu znakomitym przykładem. Jego specyficzny smak i aromat mało kogo pozostawia obojętnym. Ale też miód wrzosowy czy spadziowy szczycą się swym niepowtarzalnym charakterem. Z kolei jasne miody wiosenne, są zdecydowanie łagodniejsze i jeśli można tak rzec, neutralne w smaku. Jednym z zasadniczych walorów miodu rzepakowego, poza jego niesamowitą, kremową konsystencją jest delikatność. Tą smakową subtelność bardzo doceniają wszyscy, którym zależy na zachowaniu smaku słodzonych miodem potraw czy napojów. 

Podsumowanie

Za kolory miodu odpowiadają zasadniczo różnorodne kolory kwiatowych nektarów. Miody w trakcie krystalizacji rozjaśniają nieco swą barwę, łatwiej wtedy wyłowić niuanse w ich odcieniach. Na koniec spróbujmy podsumować o czym informują nas kolory miodu

  • Miody jasne - miody wczesne, wiosenne, najczęściej łagodne w smaku. Ich działanie prozdrowotne jest stosunkowo łatwe do sprecyzowania.
  • Miody ciemne - miody letnie i jesienne, konkretne i zdecydowane w smaku. Spektrum ich właściwości jest szerokie.  

Pozostaje odwieczne pytanie, który miód wybrać? Czy warto brać pod uwagę kolory miodu, rozważając to pytanie? Moim zdanie sprawą decydującą powinien być odpowiadający nam smak. Nasz własny organizm zazwyczaj wie czego nam trzeba. W przypadku miodów naprawdę można na niego liczyć. Kolory miodu mogą nam się podobać, lub nie ale jego smak powie nam czy to jest ten, którego potrzebujemy. 

Wasz pszczelarz

Maciej Żurek

Komentarze do wpisu (0)

 
do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl